::چه‌ند زانیارییه‌كی به‌سوود له‌سه‌ر جیهان::

ئاوێنه ماڵپه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ری فه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رهه نگ و هونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ری کوردی

چه‌ند زانیارییه‌كی به‌سوود له‌سه‌ر جیهان

چه‌ند زانیارییه‌كی به‌سوود له‌سه‌ر جیهان ‌ :-

-    ساردترین شوێنی جیهان
ڤۆستۆک، ئه‌تڵه‌نتیک c° 58-
پلاتیۆ، ئه‌تڵه‌نتیک c° 56-
ئۆیمیاۆن، روسیا c°48-

-    گه‌رمترین شوێنی جیهان
ئه‌لئه‌زیزییاهه، لیبیا c°64+
گرینلاند ره‌نچ، ئه‌مه‌ریکا          c°62+
گهودامیس، لیبیاc°59+

-    وشکترین شوێنی جیهان
ئه‌ریکا، چیللی 0.03
ئه‌لکوفلاح، لیبیا 0.03
ئه‌سوان، میسر 0.03

-    ترسناكترين وڵات بۆ ژیان تیایدا
ئه‌نگۆڵا، به‌لکاس، کۆڵۆمبیا، عيراق حه‌وته‌م وڵاته‌

-    وڵاته‌ کۆمۆنیسته‌کان
چین، کوبا، کۆریای باشور، فێتنام

-    ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ زیاترین کاسی جیهانیان بردووه (تۆپی پێ)
به‌ڕازیل 5 کاس، ئیتالیا 4 کاس، ئه‌ڵمانیا 3 کاس

-    وڵاته‌کانی به‌ڵقان
ئه‌لبانیا، بۆسنه‌ و هه‌رزه‌گۆبین، بولگاریا، کرواتیا، یۆنان، مه‌سه‌دۆنیا، ڕومانیا، سڕبیا، سلۆڤینیا، تورکیا

-    وڵاته ئه‌سکه‌نده‌نافیه‌کان
دانیمارک، فینله‌ندا، گرینلاند، ئایسلاند، نه‌رویج، سوید

-    وڵاته‌کانی یه‌کێتی ئه‌وروپا
نه‌مسا، به‌لجیکا، قوبروس، چیک، دانیمارک، ئستوانیا، فینله‌ندا، فه‌ره‌نسا، هه‌نگاریا، سوید، ئه‌ڵمانیا، یۆنان، ئیرله‌ندا، ئیتالیا، لاتیفیا، لیتوانیا، لۆکسه‌مبۆرگ، ماڵتا، پۆڵندا، پورتوگال، سلۆڤاکیا، سلوفینیا، ئیسپانیا، به‌ریتانیا

-    وڵاته‌کانی یه‌کێتی سۆفیه‌ت
ئه‌رمینیا، ئازربایجان، بێلاروس، ئیستوانیا، روسیا، جۆرجیا، کازاخستان، کرگستان، لاتیفیا، لیتوانیا، مۆلدافیا، تاجیکستان، تورکمانستان، ئوکرانیا، ئوسبێکستان

-    وڵاته‌کانی ئه‌ندامی ناتۆ
به‌لجیکا، که‌نه‌دا، چیک، دانیمارک، فه‌ره‌نسا، ئه‌ڵمانیا، یۆنان، هه‌نگاریا، ئایسلاند، ئیتالیا، لۆکسه‌مبۆرگ، هۆڵندا، نه‌رویج، پۆڵندا، پرتوگال، ئیسپانیا، تورکیا، به‌ریتانیا، ئه‌مه‌ریکا

-    خۆشترین شاره‌کانی جیهان
(زيورخ- سویسرا)، (جنێف- سویسرا)، (فانکوفه‌ر- که‌نه‌دا)، (فيیه‌نا- نه‌مسا)، (ئاوسکلاند- نویسلاندا)، (بێرن- سویسرا)، (کۆپنهاخن- دانیمارک) (فرانکفۆرت- ئه‌ڵمانیا)، (سدنی- ئوسترالیا)، (ئه‌مستردام- هۆڵندا)، (میونخ- ئه‌ڵمانیا)

-    پاکوخاوێنترین شاره‌کانی جیهان
کاڵگری- که‌نه‌دا، هۆنۆلولو- ئه‌مه‌ریکا، هێلسینکی- فینله‌ندا، ئۆتاوا- که‌نه‌دا

-    گرانترین شار بۆ ژیان تیایدا له‌ڕووی ماديیه‌وه‌
تۆکیۆ- یابان، ئۆساکا- یابان، ئۆسلۆ- نه‌رویج، هۆنکۆنگ- چین، زيورخ- سویسرا، له‌نده‌ن- به‌ریتانیا، جنێف- سویسرا

-    یه‌که‌م شاره‌کان بۆکردنه‌وه‌ی سیسته‌می ئه‌نده‌رگراوند
له‌نده‌ن- به‌ریتانیا، بوداپاست- هه‌نگاریا، گلاسگۆ- به‌ریتانیا

-    ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ ئایدزیان تیادا زۆره
سویسرا، زیمبابۆی، بۆتسوانا، باشوری ئه‌فه‌ریقا، نامبیا، زامبیا، مالاوی، مۆزامبیق، کامیرۆن، هایتی، لیبریا

-    شاره‌ گه‌وره‌کانی جیهان له‌ڕووی دانیشتووانه‌وه (ژماره‌که‌ به‌ ملیۆن)
(تۆکیۆ- یابان) ژماره‌ی دانیشتوانی 28.000.000 که‌سن
(نیويۆرک- ئه‌مه‌ریکا) ژماره‌ی دانیشتوانی 20.100.00 که‌سن
(مه‌کسیکۆستی- مه‌کسیک) ژماره‌ی دانیشتوانی 18.200.000 که‌سن‌
(بۆمبای- هیندستان) ژماره‌ی دانیشتوانی18.000.000 که‌سن
(ساوپاولۆ- به‌ڕازیل) 17.700.000 که‌سن
(لۆس ئه‌نجه‌لوس- ئه‌مه‌ریکا) 15.800.000 که‌سن
(شه‌نگهای- چین) 14.200.000 که‌سن‌
(لاگۆس- نه‌یجیریا) 13.50.000 که‌سن‌
(که‌لکوتا- هیندستان) 12.900.000 که‌سن

-    خۆشترین شوێن بۆ ژیان
نه‌رویج، سوید، که‌نه‌دا، به‌لجیکا، سویسرا، ئه‌مه‌ریکا، ئایسلاند، هۆڵندا، یابان، فینله‌ندا، نه‌مسا، فه‌ره‌نسا، ئوستورالیا، به‌ریتانیا، دانیمارک

-    یه‌که‌م وڵات که‌ پیاوی نارد بۆ بۆشایی ئاسمان
یه‌کێتی سۆفیه‌ت 12-4-1961
ئه‌مه‌ریکا 20-12-1962
چیکۆسلۆفاکیا 2-3-1978
پۆڵندا 27-6-1978
ئه‌ڵمانیا 26-8-1978

-    ژماره‌ی ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ به‌ ئینگلیزی قسه‌ده‌که‌ن 43 وڵات
-    ژما‌ره‌ی ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ به‌ فه‌ره‌نسی قسه‌ده‌که‌ن 33 وڵات
-    ژماره‌ی ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ به‌ عه‌ره‌بی قسه‌ده‌که‌ن 23 وڵات
-    ژماره‌ی ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ به‌ ئیسپانی قسه‌ده‌که‌ن 23 وڵات
-    ژماره‌ی ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌به‌ پورتوگالی قسه‌ده‌که‌ن 8 وڵات
-    ژماره‌ی ئه‌ووڵاتانه‌ی که‌به‌ ئه‌ڵمانی قسه‌ده‌که‌ن 10 وڵات
-    ژماره‌ی ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌به‌ ئیتالی قسه‌ده‌که‌ن 8 وڵات

-    وڵاته‌ گه‌وره‌کانی به‌رهه‌مهێنه‌ری نه‌وت 19 وڵاتن‌
سعودیه‌، عيراق، کوه‌یت، ئێران، ئیمارات، روسیا، فه‌نزوێلا، چین، لیبیا، مه‌کسیک، نه‌یجیریا، ئه‌مه‌ریکا، نه‌رویج، ئه‌نده‌نوسيا، به‌ڕازیل، عومان، قه‌ته‌ر، که‌نه‌دا

-    ژماره‌ی بۆمبی ئه‌تۆمی به‌پێی وڵات
روسیا 28.240 بۆمب، ئه‌مه‌ریکا 12.070 بۆمب، فه‌ره‌نسا 510 بۆمب، چین 425 بۆمب، به‌ریتانیا 400 بۆمب، ئیسڕائیل نه‌زانراوه، هیندستان نه‌زانراوه، پاکستان نه‌زانراوه‌

-    وڵاتانی ئه‌ندامی G7
که‌نه‌دا، فه‌ره‌نسا، ئه‌ڵمانیا، یابان، ئیتالیا، به‌ریتانیا، ئه‌مه‌ریکا

-    وڵاتانی ئه‌ندامی G8
که‌نه‌دا، فه‌ره‌نسا، ئه‌ڵمانیا، یابان، ئیتالیا، روسیا، به‌ریتانیا، ئه‌مه‌ریکا،
و‌ هه‌موو وڵاتانی ئه‌ندامی یه‌کیه‌تی ئه‌وروپا

-    ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ زۆر به‌خێرایی ئابوريیان به‌رزده‌بێته‌وه‌
عيراق، چاد، لیبریا، فه‌نزوێلا، ئۆکرانیا، ئه‌نگۆلا، ئه‌سيوبیا، مه‌نگۆلیا

-    ئه‌و وڵاتانه‌ی که‌ ژماره‌ی نێرو مێیه‌کانیان وه‌ک یه‌که‌
سوید، نه‌رویج، ئایسلاند، دانیمارک، فینله‌ندا، نویزله‌نده، که‌نه‌دا، به‌ریتانیا، ئه‌ڵمانیا، ئوستوڕالیا

-    زیاترین ژماره‌ی موسوڵمانان به‌پێی وڵات
ئه‌نده‌نوسیا 182.570.000
پاکستان 134.480.000
هیندستان 121.000.000
به‌نگلادیش 114.080.000
تورکیا 65.510.000
ئێران 62.430.000